ხშირად დასმული კითხვები

ენერგეტიკული გაერთიანებები აწყობენ კოლექტიურ და მოქალაქეებზე ორიენტირებულ ენერგეტიკულ ქმედებებს, რომლებიც ხელს უწყობენ სუფთა ენერგიის მოხმარებაზე გადასვლასა და მოქალაქეების წინა პლანზე წამოწევას (როგორიცაა ენერგიის გაზიარება). ისინი ხელს უწყობენ საზოგადოებაში განახლებადი ენერგიის პროექტების  მიღების გაზრდას და აადვილებენ კერძო ინვესტიციების მოზიდვას სუფთა ენერგიაზე გადასვლისას. ამავდროულად, ენერგეტიკულ გაერთიანებებს აქვთ პოტენციალი, უზრუნველყონ პირდაპირი სარგებელი მოქალაქეებისთვის ენერგოეფექტურობის გაზრდითა და ელექტროენერგიის გადასახადების შემცირებით. ენერგეტიკული გაერთიანებები ენერგიის გამოყენების გზით  გვთავაზობენ ენერგეტიკული სისტემების ხელახლა სტრუქტურირების საშუალებებს და მოქალაქეებს შეეძლებათ აქტიური მონაწილეობა მიიღონ ენერგეტიკულ ტრანსფორმაციაში და ამით მიიღონ მეტი სარგებელი. (წყარო:https://energy.ec.europa.eu/topics/markets-and-consumers/energy-communities_en)

ენერგეტიკულ გაერთიანებებს შეუძლიათ მიიღონ ნებისმიერი სახის სამართლებრივი ფორმა (იხილეთ: ენერგეტიკული გაერთიანების სამართლებრივი ფორმა), მაგალითად, ასოციაციის, კოოპერატივის, ამხანაგობის, არაკომერციული ორგანიზაციის ან მცირე/საშუალო საწარმოს. ენერგეტიკული გაერთიანებების კონცეფცია  მის მოქალაქეებსა და ბაზრის სხვა მონაწილეებს უადვილებს გაერთიანებას და ერთობლივ ინვესტირებას ენერგეტიკულ აქტივებში. ეს, თავის მხრივ, ხელს უწყობს უფრო დეკარბონიზებულ და მოქნილ ენერგეტიკულ სისტემას, რადგან ენერგეტიკულ გაერთიანებებს შეუძლიათ იმოქმედონ, როგორც ერთი ერთეული და წვდომა ჰქონდეთ ყველა შესაფერის ენერგეტიკულ ბაზარზე, ბაზრის სხვა მოთამაშეებთან თანაბარ პირობებში. (წყარო:https://energy.ec.europa.eu/topics/markets-and-consumers/energy-communities_en)

ენერგეტიკული კოოპერატივი (იხილეთ: კოოპერატივები) არის ენერგეტიკული გაერთიანების სპეციალური სამართლებრივი ფორმა ზოგიერთ ქვეყანაში, როგორიცაა დანია, ჰოლანდია, გერმანია, ესპანეთი და იტალია. ამ ქვეყნებში არსებობს სპეციალური კანონები კოოპერატივების შესახებ, რომლებიც შეიძლება გამოვიყენოთ ენერგეტიკის სექტორში. ენერგეტიკული კოოპერატივი არის საწარმო, რომელიც, როგორც წესი, დიდი რაოდენობის მოქალაქეთა საერთო საკუთრებაშია.  ჩვეულებრივ, ის დემოკრატიულად ეკუთვნის მის წევრებს, ხოლო დირექტორთა საბჭოს არჩევისას თითოეულ წევრს აქვს ერთი ხმა. ენერგეტიკული კოოპერატივების ტიპიური პროექტები (იხილეთ: პროექტის კონცეფციები) არის ფოტოელექტრული სისტემების დაყენება, მაგალითად, საზოგადოებრივ შენობებზე ან მიწაზე დამონტაჟებული სისტემები, ქარის ენერგიის პროექტების განხორციელება ან შედარებით მცირე ცენტრალური გათბობის ქსელების დაყენება. ევროპის რამდენიმე სხვა ქვეყანაში კოოპერატივების შესახებ კანონი არ არსებობს. ამ შემთხვევაში შეიძლება შეიქმნას ენერგეტიკული გაერთიანებების სხვა სამართლებრივი ფორმები.

თეორიულად, ნებისმიერ მოქალაქეს შეუძლია გააქტიურდეს და დაიწყოს ენერგეტიკული გაერთიანების შექმნა (იხილეთ: წევრების ტიპები ). ჩვეულებრივ, ეს იწყება საზოგადოებაში განახლებადი ენერგიის ან ენერგოეფექტურობის პროექტის კონკრეტული იდეით. გააქტიურებისთვის საჭიროა მხარდამჭერთა კრიტიკული მასა, რათა პროექტი დაიწყოს. მერის და მუნიციპალიტეტის/საკრებულოს ჩართვა რეკომენდებულია, მაგრამ არა ყოველთვის აუცილებელი. ენერგეტიკული გაერთიანების შექმნის პირველი ნაბიჯები არის კონკრეტული პროექტების განსაზღვრა, სხვა მოქალაქეების მობილიზება მაგ. უამრავი საინფორმაციო ღონისძიებები, ბიზნეს მოდელის განსაზღვრა და იურიდიული პირის ჩამოყალიბება.

იდეალურ შემთხვევაში, მერი და მუნიციპალიტეტის/საკრებულოს წევრები (იხილეთ: პოლიტიკოსები) ენერგეტიკული გაერთიანებების შექმნის მხარდამჭერები არიან. მათ შეუძლიათ ან თავად იყვნენ მოძრაობის აქტიური ნაწილი, ან მხარი დაუჭირონ პროცესს საკრებულოს ხელსაყრელი გადაწყვეტილებებით, როგორიცაა, მაგალითად, ენერგეტიკული გაერთიანებისათვის უფასოდ ან დაბალ ფასად საჯარო სახურავების მიქირავება, სადაც უნდა დამონტაჟდეს ფოტოელექტრული სისტემა. თუმცა ასევე არსებობს ენერგეტიკული გაერთიანებებიც, რომლებიც დამოუკიდებელნი არიან და სადაც ადგილობრივ პოლიტიკას არავითარი როლი აქვს.

ბევრ ენერგეტიკულ გაერთიანებას მათ პორტფელში აქვს ფოტოელექტრული დანადგარები, როგორც მნიშვნელოვანი პროექტები, ასევე ქარის წისქვილები და უბნის გათბობის ქსელები. ზოგიერთ გაერთიანებას კი აქვს ერთობლივი საქმიანობა მობილობის სექტორში, როგორიცაა მაგ. ელექტრომობილების გაზიარების ვარიანტები.  თქვენ შეგიძლიათ გაიგოთ მეტი იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა დაიწყოთ პროექტი თქვენი პროექტის განსაზღვრის ქვეშ განყოფილებაში და პოტენციური პროექტების შესახებ პროექტის კონცეფციებში.

განახლებადი ენერგიის პროექტების დაფინანსების ახალი განვითარება არის ქრაუდფანდინგი (იხილეთ: Equity ქრაუდფანდინგი). ბოლო წლებში შეიქმნა რამდენიმე ქრაუდფანდინგის პლატფორმა, რომელიც ორიენტირებულია ენერგეტიკულ კოოპერატივებზე, როგორიცაა crowdEner.gy, Green Crowding, Bettervest და Econeers. (წყარო: https://www.cleanenergywire.org/factsheets/citizens-participation-energiewende)

აგრეგატორები არიან მოთამაშეები, რომლებიც ვაჭრობენ და აწვდიან ენერგიას საკუთარი დაბალანსების ჯგუფების მართვის გარეშე. მათი ბიზნეს მოდელი ძირითადად შედგება გენერაციის ობიექტების, მოქნილი მომხმარებლებისა და შესანახი სისტემების  გაერთიანებისა და მარკეტინგისგან. თქვენ იყენებთ მას მცირე ინვესტიციების სავაჭრო მოცულობამდე გასადიდებლად.

პროსიუმერები (მწარმოებლები და მომხმარებლები) აერთიანებენ მწარმოებლისა და მომხმარებლის როლებს. ისეთი ტექნოლოგიების განვითარებამ, როგორიცაა ფოტოვოლტაიკები, გაუადვილა მომხმარებლებს ელექტროენერგიის თავად წარმოება. დიდი ჩვეულებრივი ელექტროსადგურების გარდა, უფრო მნიშვნელოვანი ხდება უფრო მცირე, დეცენტრალიზებული საწარმოო ერთეულები.

განახლებადი ენერგიის ენერგეტიკული გაერთიანებისა და საზოგადოების ენერგეტიკული გაერთიანების პოტენციური მონაწილეები შეიძლება იყოს მრავალფეროვანი. აქ მოცემულია ენერგეტიკული გაერთიანების წევრების ტიპების მიმოხილვა და დეტალური აღწერა.

განახლებადი ენერგიის გაერთიანებებში (REC) მონაწილეები შეიძლება იყვნენ: ფიზიკური პირები, გაერთიანებები,  კერძო სამართლის იურიდიული პირები ადგილობრივი ოფისებითა და სხვა საჯარო სამართლის იურიდიული პირები ან მცირე და საშუალო საწარმოები. მონაწილეობის უფლება არ აქვთ ენერგომომარაგების კომპანიებს.

მოქალაქეთა ენერგეტიკულ გაერთიანებებში მონაწილეები შეიძლება იყვნენ ფიზიკური ან იურიდიული პირები და ადგილობრივი ხელისუფლება.

აქ შეგიძლიათ იხილოთ სახელმძღვანელო, თუ როგორ უნდა დაიწყოთ.

ეს რთული კითხვაა, რადგან ჩარჩო პირობები განსხვავდება შემთხვევების მიხედვით. ეს ძალიან დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენი მხარდამჭერი გყავთ; რამდენად დიდია თქვენი პროექტი და რამდენი ბარიერია. თქვენ ალბათ დაგჭირდებათ დრო, რომ საქმეები წინ წაწიოთ, მაგრამ, იდეალურ შემთხვევაში, წარმატება მოიტანს ფინანსური და სოციალური ხასიათის სხვადასხვა სარგებელს.

ჩვეულებრივ, ენერგოსისტემაში ცვლილების განხორციელების მოტივაცია არის მამოძრავებელი ხალხისთვის, რომლებიც აქტიურდებიან ენერგეტიკული გაერთიანებების გაშვებაში. ამდენად, იმ ადამიანების ძალისხმევა, რომლებიც ქმნიან ენერგეტიკულ კოოპერატივს, არის ნებაყოფლობითი და არაანაზღაურებადი. თუმცა, ენერგეტიკული გაერთიანების ზომის ზრდასთან ერთად, პროექტის ინვესტიციების და წევრების რაოდენობის თვალსაზრისით, შესაძლოა საჭირო გახდეს პერსონალის დასაქმება ენერგეტიკული გაერთიანების მართვისთვის.

ადგილობრივი პოლიტიკოსები შეიძლება იყვნენ როგორც მერები, ასევე საქალაქო/მუნიციპალური საკრებულოს ან ქვეყნის საკრებულოს წევრები. ენერგეტიკულ გაერთიანებას სავალდებულოდ არ სჭირდება ადგილობრივი პოლიტიკოსების ჩართვა, თუმცა ძალიან ხშირად ეს დიდი უპირატესობაა. თუ პოლიტიკოსები მხარს უჭერენ ენერგეტიკულ კოოპერატივებს, ამან შეიძლება დადებითი გავლენა მოახდინოს მაგალითად სანებართვო პროცედურებზე, სტრატეგიულ გეგმებზე, რეკლამასა და ა.შ. მეორე მხრივ, ენერგეტიკული გაერთიანების არსებობამ შეიძლება შექმნას დადებითი იმიჯი როგორც მუნიციპალიტეტზე/ქალაქზე, ასევე არჩეულ პოლიტიკოსებზე.